Bộ đội Việt Nam và 11 lần lạc đất Thái

Trong giai đoạn 1979-1989, Việt Nam từng nhiều đưa quân sang đất Thái Lan, do chính quyền nước này nuôi dưỡng và lập căn cứ cho tàn quân Khmer Đỏ đánh phá, quấy rối chính quyền mới của Campuchia.

 Lần 1 (Năm 1979)
Mở cuộc tấn công lớn vào vị trí trú ẩn của quân Khmer Đỏ tại các vùng núi biên giới. Xe tăng Việt Nam có lạc đường đi sâu một tí, khiến chính quyền Thái Lan suýt ra lệnh tử thủ Bangkok.

 Lần 2 (Năm 1980)
Mở ba đợt tấn công, đấu pháo khiến 72 bộ đội Việt Nam hy sinh, phía Thái Lan bị bắn hạ hai máy bay trực thăng, 130 lính quân đội Thái Lan và hàng trăm lính Khmer Đỏ tử trận. Bộ đội Việt Nam ở tạm trong hai ngôi làng trên đất Thái Lan, trả lại lúc nào không rõ, không trả thì thôi.

 Lần 3 (Năm 1981)
Theo tường trình, khoảng 15-30 bộ đội Việt Nam đã nổ súng vào đội tuần tra Thái Lan khi ở sâu khoảng 800m trong đất Thái, khiến hai lính Thái thiệt mạng và bị thương, phía Việt Nam không có thương vong.

 Lần 4 (đầu tháng 3/1982)
Một loạt xô xát nổ ra dọc biên giới, đỉnh cao là sự kiện hơn 300 bộ đội Việt Nam vượt biên giới và tiêu diệt lính biên phòng Thái Lan, suýt bắn hạ một máy bay trinh sát của Thái.

 Lần 5 (Năm 1983)
Đây là lần tấn công quy mô lớn nhất để truy quét căn cứ Khmer Đỏ tại Thái Lan.

Ngày 31/1-1/2: Dưới sự yểm trợ mạnh của pháo binh và không quân, 4.000 quân Việt Nam cùng xe thiết giáp mở cuộc tấn công lớn vào Nong Chan, một trong những trại tị nạn lớn nhất ở biên giới Thái Lan và phá hủy nó. Giao tranh diễn ra quanh trại giữa bộ đội Việt Nam đóng tại Campuchia với khoảng 2.000 quân Khmer Đỏ.
Cùng lúc đó, các cuộc pháo kích tiếp tục được phía Việt Nam duy trì. Ít nhất 50 quả đạn pháo rơi vào đất Thái Lan, khiến một nông dân 66 tuổi thiệt mạng, gây hư hại một số ngôi nhà và một ngôi chùa gần đó. 24.000 dân tị nạn bỏ chạy, không rõ thương vong. Quân Khmer Đỏ rút chạy sau 36 giờ giao tranh. Bệnh viện Khao-I-Dang nhận được 100 người dân bị thương.

Các binh sĩ Việt Nam chỉ huy một trạm kiểm soát chỉ cách Thái Lan vài mét sau khi tràn vào căn cứ của Lực lượng Vũ trang Giải phóng Dân tộc Khmer (KPNLAF) tại Ampil trên biên giới Thái Lan-Campuchia trong cuộc tấn công mùa khô năm 1984-1985 của Việt Nam chống lại quân đội du kích chống lại sự chiếm đóng của Việt Nam Campuchia, ngày 19 tháng 1 năm 1985. (Ảnh của Alex Bowie / Getty Images)

Tháng 3/1983, các đơn vị Việt Nam đụng độ với quân đội Thái Lan trong vài ngày, đẩy Bangkok vào tình trạng phòng thủ. Đạn pháo binh và xe tăng khiến 30 thường dân thiệt mạng, làm bị thương khoảng 300 người. Khoảng 22.000 dân Cambodia chạy sang đất Thái tị nạn. Đầu tháng 4, thêm một máy bay chiến đấu Thái bị bắn rơi.

Ngày 3/4: Khoảng 100 quân Việt Nam xâm nhập Thái Lan, đánh giáp lá cà với lực lượng biên phòng, giết 5 và làm bị thương 8 lính Thái Lan.

Ngày 27/12: Việt Nam đưa bộ binh cùng xe tăng và thiết giáp tới biên giới phía đông Thái Lan

Trong tháng 12: Việt Nam liên tục giao tranh trên bộ với Thái Lan, trong khi tàu chiến Việt Nam bắn vào các tàu cá Thái Lan hoạt động cách bờ biển Việt Nam khoảng 30km, bắt giữ 5 thuyền đánh cá cùng 130 ngư dân.

Lần 6 (1984)
Ngày 25/3 tới đầu tháng 4: Việt Nam mở cuộc tấn công lớn thứ ba trong 5 năm, chiến dịch kéo dài 12 ngày trong đất Thái Lan với xe tăng T-54, pháo 130mm yểm trợ 400-600 quân để truy quét quân Khmer Đỏ. Pháo binh và không quân Thái được điều tới đáp trả. Kết quả là hàng chục thương vong cho cả hai bên, một máy bay Thái Lan bị bắn rơi.

Tháng 4 đến tháng 11: Việt Nam tiếp tục tấn công lẻ tẻ, khiến 2 binh sĩ biên phòng Thái thiệt mạng, 25 người bị thương và 5 người mất tích trong cuộc chiến kiểm soát Đồi 424 ở Traveng, cách Bangkok 290 km về phía đông bắc. Sau đó Việt Nam rút quân.

Ngày 25/12: Quân nổi dậy trú trong trại tị nạn Nong Samet bị tấn công lúc bình minh. Toàn bộ Sư đoàn 9, Quân đoàn 4 với hơn 4.000 người, 18 khẩu pháo 105mm và 130mm, 27 xe tăng T-54 và xe thiết giáp tham gia vào cuộc tấn công này.
Ước tính có khoảng 55 tàn quân Khmer Đỏ và 63 dân thường Thái Lan thiệt mạng.

Ngày 31/12: Bộ đội Việt Nam phục kích hai đơn vị tuần tra biên giới bán vũ trang của Thái Lan tại tỉnh Buriram, làm bị thương 6 người và cầm chân họ ở đó trong hơn 24 giờ bằng vũ khí hạng nhẹ.

 Lần 7 (Năm 1985)
5.000 đến 6.000 quân Việt Nam được hỗ trợ bởi pháo binh, 15 xe tăng T-54 và 5 xe thiết giáp tấn công Ampil. Lực lượng Việt Nam được hỗ trợ bởi 400 đến 500 binh sĩ Quân đội Nhân dân Cách mạng Campuchia.
Cuộc tấn công mở đầu bằng việc pháo kích dữ dội bằng khoảng 7.000-20.000 quả đạn pháo trong vòng 24 giờ, trại tị nạn Nong Chan và Nong Samet cùng bị pháo kích. Quân Việt Nam chiếm được trại Ampil sau vài giờ giao tranh, loại khỏi vòng chiến đấu 6 hoặc 7 xe tăng Khmer Đỏ, nhưng cũng thông báo hy sinh 103 bộ đội.
Một máy bay cường kích A-37 của Thái Lan bị bắn rơi ở tỉnh Buriram, khiến một trong hai thành viên phi hành đoàn thiệt mạng. Trong cuộc tấn công ở Ampil, quân đội Thái Lan có 11 người chết và 19 người bị thương.

Binh lính Thái Lan chặn đường biên giới trong khi quân đội Việt Nam đang tiến công vào cứ điểm cố thủ cuối cùng của Khmer Đỏ tại Ampil, Campuchia. 19/1/1985.

Ngày 7/3: Binh sĩ Thái Lan được hỗ trợ bởi pháo binh và máy bay A-37 chiếm lại ba ngọn đồi bị Việt Nam kiểm soát từ nhiều ngày trước, khiến hàng trăm bộ đội Việt Nam phải lui về biên giới. Tuy nhiên, Việt Nam phản công tại điểm cao 361 trên đất Thái Lan. Kết quả trận đánh không rõ ràng. 14 binh sĩ Thái và 15 dân thường thiệt mạng.

Ngày 26/5: Bộ đội Việt Nam tiến vào tỉnh Ubon Ratchathani từ phía bắc Campuchia, tiêu diệt 5 lính Thái Lan.

Ngày 13/6: Quân đội Thái Lan chiến đấu với 400 bộ đội Việt Nam trên đất Thái Lan.

 Lần 8 (Năm 1986)
Ngày 23/1: Lực lượng Việt Nam từ Campuchia pháo kích vị trí của thủy quân lục chiến Thái Lan tại tiền đồn ở Haad Lek, một ngôi làng ở cực nam biên giới Thái Lan.

Ngày 7/12: Quân đội Việt Nam yêu cầu Thái Lan dừng việc tiếp tục hỗ trợ quân Khmer Đỏ. Việt Nam cũng thực hiện chương trình phát thanh bằng loa và bắn tờ rơi gần huyện Aranyaprathet, kêu gọi Thái Lan không chứa chấp tàn quân Khmer Đỏ, cảnh cáo nước này sẽ chịu “hậu quả” nếu tiếp tục.

 Lần 9 (Năm 1987)
Ngày 25/3: Tổng tư lệnh quân đội Thái Lan Chavalit tuyên bố sẽ tấn công tổng lực bất cứ đơn vị Việt Nam nào xâm nhập quá phạm vi 5 km vào lãnh thổ Thái Lan.

Một tháng sau tuyên bố đó, lực lượng Việt Nam và Campuchia đóng quân trên toàn bộ 800 km biên giới Thái Lan – Campuchia. Quân đội Thái Lan cố gắng đánh bật bộ binh Việt Nam khỏi Chong Bok, vùng miền núi gần biên giới Thái Lan, Lào và Campuchia. Hai bên đều chịu thương vong tới hàng chục người.

 Lần 10 (Năm 1988)
Ngày 22/4: Quân đội Việt Nam vượt qua biên giới và phục kích một đại đội biên phòng Thái Lan, giết chết 4 binh sĩ và làm bị thương một người khác. Đại đội lính biên phòng Thái Lan khi đó đang tuần tra một điểm chiến lược gần biên giới ở tỉnh Buriram, cách thủ đô Bangkok gần 280km. Bộ đội Việt Nam ở sâu hơn 450 mét bên trong lãnh thổ Thái Lan khi tổ chức tấn công.

Ngày 4/8: Lãnh đạo đảng Dân tộc Thái, tướng Chatichai Choonhavan, trở thành Thủ tướng thứ 17 của nước này và hứa hẹn “biến chiến trường thành thị trường”.

 Lần 11 (Năm 1989)
Ngày 26/4: Quân chính phủ Campuchia mở cuộc tấn công tại Ta Phraya khiến 38 người thiệt mạng và 42 người bị thương.
Quân đội Việt Nam cũng bắn 4 quả đạn pháo vào Trại 2, trại tị nạn lớn nhất với hơn 198.000 dân Campuchia và là nơi trú ngụ của các lực lượng trung thành với Mặt trận Dân tộc Giải phóng nhân dân Khmer, một nhóm du kích chống Cộng.

Đến cuối năm 1989, Việt Nam rút quân hoàn toàn khỏi Campuchia.

Lễ đón quân tình nguyện Việt Nam ở Campuchia về nước ngày 28 tháng 9 năm 1989. (Ảnh của Chip HIRES / Gamma-Rapho qua Getty Images)

Nguồn: cpdvn.vn